Op het eerste gezicht lijkt de CSDDD vooral relevant te zijn voor bedrijven die direct onder de richtlijn vallen. Overheden vallen daar niet onder. Toch is de CSDDD op verschillende manieren van belang voor decentrale overheden.
Hoewel de CSDDD slechts gaat gelden voor een beperkt aantal bedrijven, werkt de richtlijn indirect door op een veel grotere groep bedrijven. Bedrijven die in de keten van activiteiten van CSDDD-plichtige bedrijven vallen, zullen namelijk ook met de CSDDD te maken krijgen.
Dit kan tot gevolg hebben dat ook leveranciers van decentrale overheden – via een andere zakenpartner – verplichtingen opgelegd krijgen. Die verplichtingen kunnen positieve gevolgen hebben in de hele keten - ook voor mogelijk betrokken overheden. Klik voor een voorbeeld.
Bedrijven die deel uitmaken van de keten van een CSDDD-plichtig bedrijf zullen worden onderzocht op de impact van hun activiteiten op mensenrechten en het milieu. Ze moeten hierover informatie verstrekken aan het CSDDD-plichtige bedrijf.
Het is ook mogelijk dat het CSDDD-plichtige bedrijf samenwerkt met een gemeente of provincie, of dat een ander bedrijf in de keten dat doet. In dat geval heeft die gemeente of provincie een informatieplicht. Als zij vanuit een bedrijf in de keten een informatieverzoek ontvangen, dan zullen ze de gevraagde informatie moeten aanleveren.
Gemeenten en provincies kunnen ook een verzoek ontvangen vanuit het CSDDD-plichtige bedrijf om maatregelen te treffen om negatieve effecten te voorkomen of te beëindigen.
Dit kan bijvoorbeeld inhouden dat ze samen met het CSDDD-plichtige bedrijf actieplannen ontwikkelen en contractuele afspraken maken, zoals het naleven van gedragscodes.
Als een gemeente of provincie niet voldoet aan de eisen die de CSDDD-richtlijn stelt in het kader van klimaattransitie of mensenrechten, kan dit ertoe leiden dat contracten worden beëindigd of dat minder bedrijven inschrijven op nieuwe opdrachten.
Het is te verwachten dat steeds meer bedrijven in verschillende delen van de waardeketen informatie zullen vragen over duurzaamheid.
Decentrale overheden moeten voorbereid zijn om deze informatie te verstrekken en moeten daarom de benodigde data, coördinatie en monitoring van duurzaamheidsthema's op orde hebben.
Alhoewel decentrale overheden niet onder de reikwijdte van de CSDDD vallen, is het mogelijk de richtlijn vrijwillig te implementeren. De verplichtingen uit de CSDDD bieden handvatten om due diligence toe te passen binnen een gemeente. Dat kan op drie manieren.
Door deze stappen te zetten, laat de gemeente zien dat ze serieus werk maakt van duurzaamheid en meehelpt aan wereldwijde doelen om klimaatverandering tegen te gaan.
Deze activiteiten vloeien voort uit het juridische kader voor beleidstoetsing van het arrest
Decentrale overheden kunnen de CSDDD gebruiken om duurzaamheid op lokaal niveau te stimuleren. Ze kunnen bijvoorbeeld de voorwaarden om in aanmerking te komen voor subsidies koppelen aan de naleving van CSDDD-vereisten.
Bedrijven die in aanmerking willen komen voor subsidies, moeten dan aantonen dat ze actief werken aan het beschermen van mensenrechten en het milieu, en concrete stappen nemen om hun klimaatdoelen te bereiken.
Het koppelen van deze voorwaarden aan subsidies moet wel goed onderbouwd worden door de decentrale overheid.