Sta risicogericht kleinschalige initiatieven voor composteren toe

Hoe kun je kleinschalige initiatieven toestaan?

In diverse beleidsinstrumenten (voorheen LAP3, handreikingen en FAQ’s) wordt zeer terughoudend omgegaan met het toestaan van kleinschalige initiatieven voor hoogwaardig verwaarden van reststromen. Het gevolg hiervan is dat vaak een omgevingsvergunning moet worden aangevraagd, en dat omgevingsdiensten bij de verlening hiervan hoge eisen stellen aan de inrichting op grond van milieuveiligheid. Een gevolg hiervan is dat deze kleinschalige initiatieven vaak niet tot stand komen, of zo duur worden dat het de vraag is of de kosten wel worden terugverdiend.

Er bestaat een aantal richtinggevende beleidsdocumenten. Zo heeft Rijkswaterstaat een FAQ opgesteld voor kleinschalige initiatieven voor bioafval: FAQ kleinschalig verwerken van bioafval - VANG Huishoudelijk afval.

Dit document met veelgestelde vragen benadrukt dat het niet zomaar mogelijk is om kleinschalige composteeractiviteiten uit te voeren. Deze FAQ geldt overigens niet voor individuen die hun eigen huishoudelijk en groenafval composteren, en gebruiken in hun eigen tuin.

Appel wordt gedaan op een meer risicogerichte benadering van kleinschalige initiatieven, door beoordeling van de reststromen die worden ingezameld, de wijze van inzamelen en het bijbehorend proces van toezicht en kwaliteitsbewaking.

Uit de praktijk

Enkele voorbeelden van het toestaan van kleinschalige activiteiten zijn in het buitenland te vinden. In Nederland ontbreekt tot op heden soortgelijk beleid voor zeer kleinschalige/wijk- of buurtcompostering, of wormenhotels.

Brussel

In gewest Brussel wordt gebruik van composteerinrichtingen op diverse schaalniveaus aangemoedigd. Er wordt gekozen voor een aanpak op wijkniveau of bedrijfscompostering zonder milieuvergunning, en voor kleinschalig en grootschalig composteren waar een milieuvergunning nodig is.

Wijk- of bedrijfscompostering
Er gelden eisen aan de compostering zonder milieuvergunning. Uitgangspunt is dat er geen sprake is van afval. Enkele relevante kaders:

Kleinschalig en grootschalig composteren waarvoor een milieuvergunning vereist is:

Brussel stimuleert ook het gebruik van compost door toe te staan dat compost dat wordt geproduceerd in de gemeente met toepassing van een milieuvergunning, mag worden gebruikt om de bodem in het hoofdstedelijk gewest te verbeteren. Dit geldt overigens ook voor compost geproduceerd in het Vlaamse, of Waalse gewest. Hiervoor is een einde afvalstatus verkregen (Aanvraagprocedure tot ontheffing | Fytoweb).

In enkele Europese steden en regio’s zijn vergelijkbare initiatieven bekend, bijvoorbeeld in Frankrijk, Porto en Catalonië.